Ҫӗнӗ ҫулччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ. Чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш Енре Пӗтӗм Раҫҫейри «Ӗмӗтсен чӑрӑшӗ» акци пуҫланнӑ.
Проектпа килӗшӳллӗн, ачасем ӗмӗтленнӗ парнене тивӗҫеҫҫӗ. Ку акци кашни ҫулах пурнӑҫланать.
Ачасен ӗмӗчӗсем кӗҫех пурнӑҫланӗҫ. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев «Ӗмӗтсен чӑрӑшӗнчен» пӗр хута илнӗ. Унта – Шупашкарти Рома Кожевниковӑн ӗмӗчӗ. Вӑл пультпа ҫӳретмае май пур чукун ҫул пирки ӗмӗтленет. Ӑна Олег Николаев пурнӑҫлатех.
Шупашкара раштавӑн 10-мӗшӗччен Ҫӗнӗ ҫул валли капӑрлатса пӗтермелле. «Горсвет» ку ӗҫе тума тытӑннӑ ӗнтӗ, тӗп урамсенче йывӑҫсене хитрелетеҫҫӗ, кӗперсем ҫинче ҫутӑ конструкцисем ӗҫленипе ӗҫлеменнине тӗрӗслеҫҫӗ.
Тӗп чӑрӑша, Республика лапамӗнчине, раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче вырнаҫтарӗҫ. «Овас» скверӗнче тата Кадет паркӗнче светодиодлӑ 16 «Сакура» йывӑҫӗ пулӗ. 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх, Вӑрнар ҫулӗ тата Гладков урамӗ патӗнчи ҫул ҫаврӑнӑшӗсенче искуственнӑй чӑрӑш лартӗҫ.
Мускав проспектӗнче тата Студентсен скверӗнче йывӑҫсем те ҫуталӗҫ. «Мир Луксор» кинотеатр, Правительство ҫурчӗ, «Дорисс-парк» патӗнче, «Садовый» микрорайонта та искусственнӑй чӑрӑшсем пулӗҫ.
Чӳк уйӑхӗнчи пӗрремӗш эрнере 4 кун кантараҫҫӗ: 4,5,6 тата 7-мӗшӗсенче. Ку эрнере 5 кун ӗҫлекенсене пырса тивет.
Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗ – Халӑхсен пӗрлӗхӗн кунӗ. Вӑрӑм кану кунӗсем ҫакӑнпа ҫыхӑннӑ та. Юнкун, чӳкӗн 3-мӗшӗнче, ӗҫ кунӗ 1 сехет кӗскерех пулӗ.
Чӳкӗн 5-мӗшӗнче кӑрлач уйӑхӗшӗн канатпӑр. РФ Ӗҫ кодексӗпе килӗшӳллӗн, кӑрлачӑн 1-6-мӗшӗсенче тата 8-мӗшӗнче Ҫӗнӗ ҫулхи каникул. Вӗсем шӑматкунпа вырсарникуна лексен кану кунне урӑх куна куҫараҫҫӗ.
Кун хыҫҫӑн вӑрӑм каникул пире Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн ҫеҫ кӗтет. Кӑҫал раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ӗҫлеместпӗр.
Ҫӗнӗ ҫулхи каникулта республикӑра шутра тӑракан ҫемьесенчи 22 ачана пульницӑна е социаллӑ реабилитаци центрне вырнаҫтарнӑ.
Канмалли кунсенче полиципе вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсем республикӑри шутра тӑракан 1890 ҫемьене тӗрӗсленӗ. Вӗсенче – 3340. Тӗреслев вӑхӑтӗнче 71 административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Кусем – ашшӗ-амӑшӗ тивӗҫӗсене лайӑх пурнӑҫламан тӗлӗшпе.
Канмалли кунсенче Чӑваш Енре тӑватӑ ача килтен е интернатран тухса тарнӑ, вӗсене шыраса тупнӑ. Раштавӑн 31-мӗшӗнче Канашра тата Шупашкарта икӗ ачана 3 сехет шыранӑ. Вӗсем Пӑрачкаври шкул-интернатран тухса тарнӑ.
4 ҫулти Кира Ҫӗнӗ ҫулта пукане ҫуртне парнелессе кӗтнӗ. Унӑн ӗмӗтне ЧР строительство министрӗ Александр Героев пурнӑҫланӑ.
Ҫемьере 5 ача ӳсет – тӑватӑ арҫын ача тата пӗр хӗрача. Кира хӑйӗн ӗмӗтне «Ӗмӗтсен чӑрӑшӗ» сайтра ҫырса пӗлтернӗ. Чӑрӑш ҫинчи теттене строительство министрӗ Александр Героев уҫнӑ – Кирӑна Ҫӗнӗ ҫулпа пукане ҫуртне парнеленӗ.
Министр ачан куҫӗ телейпе ҫиҫнине курса савӑннине пӗлтернӗ. «Ку чӑннипех те Ҫӗнӗ ҫулхи тӗлӗнтермӗш», - тенӗ вӑл.
Палӑртмалла: «Ӗмӗтсен чӑрӑшӗ» акципе килӗшӳллӗн нумай ачаллӑ ҫемьенчи тата йывӑрлӑха лекнӗ ачасен ӗмӗчӗсене пурнӑҫлаҫҫӗ.
Полицейски Хӗл Мучи тумне тӑхӑнса службӑра вилнӗ ӗҫтешӗн ачи патне Ҫӗнӗ ҫулпа саламлама килнӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
Ҫул-йӗрпе патруль службин инспекторӗ Андрей Макаров 2010 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче службӑра вилнӗ. Унӑн хӗрӗ ҫурма тӑлӑха юлнӑ. Валерия халӗ 3-мӗш класра вӗренет. Вӑл Хӗл Мучи килсен хаваспах сӑвӑ каласа кӑтартнӑ, шкулта лайӑх вӗреннине пӗлтернӗ.
Хӗл Мучи хӗрачана пылак ҫимӗҫ парнеленӗ. Валерия куншӑн питӗ савӑннӑ. Пакунлисем леш тӗнчене куҫнӑ ӗҫтешӗсене, вӗсен ҫемйисене манмаҫҫӗ.
Сурхури умӗн, кӑрлач уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта тӳлевсӗр троллейбуспа ярӑнма май килӗ. Унпа Хӗл Мучи тата Юрпике ҫула тухӗҫ.
Кивӗ ҫулта та, раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, хула тӑрӑх тӳлевсӗр транспорт ҫӳренӗччӗ. Хӗл Мучипе Юрпикеллӗ троллейбус Ҫӗнӗ Шупашкар ҫыннисене килӗшнӗрен ырӑ пуҫарӑва пӑрахӑҫламан, акцие тепӗр хутчен ирттерме йышӑннӑ.
Юмахри сӑнарсем ыран 54-мӗш номерлӗ троллейбусра 12 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен ҫӳрӗҫ. Вӗсене сӑвӑ каласа кӑтартма, Юрпикепе Хӗл Мучи калакан тупмалли юмахсен тупсӑмне шырама май килӗ. Маттурсене пылак кучченеҫпе сӑйлӗҫ. Ҫитменнине тата, маларах палӑртрӑмӑр ӗнтӗ, ятарлӑ троллейбусра укҫа тӳлеттермӗҫ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, эсир Шупашкарта троллейбуспа ярӑнакан Хӗл мучипе Юр пикене курнӑ-и? Ҫапла, ӗнер уяв хуҫисем ҫынсене савӑнтарма тухнӑ.
Раштавӑн 30-мӗшӗнче Шупашкарта ретро-троллейбус ҫӳренӗ. Вӑл 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус ҫулӗпе кайнӑ. Салонра Хӗл мучипе Юр пике пулнӑ, вӗсем хула ҫыннисемпе хӑнисене Ҫӗнӗ ҫулпа саламланӑ.
Сӑмах май, ЗИУ-5 троллейбус хулара 54 ҫул каялла ҫӳреме пуҫланӑ. Вӑл – Шупашкарти пӗрремӗш троллейбус.
Шупашкарта пурӑнакан Андрей Метлов слесарьте ӗҫлет, насос станцийӗсене пӑхса тӑрать. Вӑл Хӗл мучин тумне пӗлтӗрех илсе хунӑ, анчах ӑна кӑҫал ҫеҫ тӑхӑнса урама тухнӑ.
52 ҫулти арҫын мотосамокат ҫине ларать те ӗҫе васкать. Ӑна курсан ачасем те, аслисем те савӑнаҫҫӗ, алӑ сулса саламлаҫҫӗ. «Кӑҫал пандемие пула урамра Хӗл мучисене курсах каймарӑм. Манӑн вара ҫынсене савӑнтарас килет, Ҫӗнӗ ҫул асамлӑхне туйччӑр», - тенӗ Андрей Метлов.
Унӑн хӑйӗн икӗ хӗр. Ашшӗ Хӗл мучи пулнине вӗсем ырлаҫҫӗ ҫеҫ. Хӗл мучи тумӗпе пырса кӗрсен ӗҫтешӗсем питӗ тӗлӗннӗ. Вӗсем Андрей хӑй тунӑ мотосамокатпа урам тӑрӑх асамҫӑ тумӗпе ҫӳренине пӗлнӗ-ха, анчах ӗҫе килессе шутламан.
Ҫӗнӗ ҫула парӑмпа кӗме юрамасть тенӗрен манӑн ҫак ҫырӑвӑм.
Парӑмӑм ҫапларах. Чӑваш халӑх сайчӗ ҫулла А.П. Чехов калавӗсене чӑваша куҫаракансен ӑмӑртӑвне ирттернине вулаканӑмӑр манман пуль тетӗп. Пурӗ 7 калав ярса панӑччӗ. Паллах, ку питӗ сахал. Ҫапах та чеховианӑн чӑвашла сӑмахлӑх ҫӳпҫине ҫак хайлавсем хушӑнни те паха.
Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторӗ Н.А. Плотников хаклав пӗтӗмлетӗвӗпе паллаштарсан малти вырӑнсене ҫак куҫарусем тухнине пӗлтӗмӗр (цитатӑлатӑп): «1-мӗш вырӑн: Тимӗркке — «Чунне уҫни, е Оля, Женя, Зоя» (ӑна 3000 тенкӗпе хавхалантарӑпӑр); 2-мӗш вырӑн: Алексей Леонтьев — «Мунчара» (2000 тенкӗпе); 3-мӗш вырӑн: Александр Михайлов — «Идеалист асаилӗвӗсенчен» (1 пин тенкӗпе)».
Вулакансенчен нумайӑшӗ куҫаруҫӑсене (Алина Иванова, Светлана Трофимова, Альбина Кыран, Александр Михайлов, Алексей Леонтьев), ахӑртнех, пӗлмеҫҫӗ те. Вӑхӑт синкерӗ чӑрмантарман тӑк Чӑваш халӑх сайчӗ ӑмӑртуҫӑсене йыхравласа ҫӗнтерӳҫӗсене саламлатчӗ, вӗсене тивӗҫлӗ парне паратчӗ те-и тен… Каласа хӑварам: куҫару шайӗ мана, тӗпрен илсен, килӗшрӗ. «Тӗпрен илсен» тени кунта текстсене редакторӑн (кӗнекелетсе кӑларас пулсан) ӑста алли тӳрлетсе «кондицие ҫитермеллине» пӗлтерет.
-0.7 °C